1. Ekipman ve Materyal
1.1. Mekanik karıştırıcı. Birçok çeşitleri mevcuttur. Değişik hızlarda çalışabilen karıştırıcıları kullanın. Yüksek hızlı karıştırıcı terimi alt kısmında bulunan 4 adet keskin, paslanmaz çelik bıçak bulunan ve dakikada 10-12 bin devir hızı ile dönerek öğütme işlemi yapan karıştırıcıları ifade eder. Bu karıştırıcılarda katı maddeler bıçakların kesme hareketi ile bulundukları kabın içinde döndürülerek öğütülürler. Sahip olunan karıştırıcı bu belirtilen özellikleri karşılamalıdır.
1.2. Steril cam ve ya metal, yüksek hızlı karıştırıcı kavanozu, 1000 ml, kapaklı, otoklavda 121oC’de 60 dakikaya dayanıklı.
1.3. Terazi ve ağırlıkları, 2000g kapasiteli, 0,1g hassasiyetinde
1.4. Steril beher, 250ml, düşük formda, alüminyum folyo kaplı
1.5. Steril, dereceli pipet, 1- 10ml
1.6. Butterfield's Phosphate-Buffered dilüsyon sıvısı 90ml’lik şişelerde
1.7. Steril çatal, bıçak, forseps, makas, kaşık vb. gerekli aletler. align=left border=0>
2. Numunenin Teslim Alınması
2.1. Numuneler bu konuda eğitim almış ve yetkili personel tarafından alınmalıdır. Numuneler laboratuara ulaşır ulaşmaz analizci tarafından fiziksel durumu kaydedilmelidir. Eğer hemen analize alınmayacaksa uygun şartlarda depolanmalıdır. Numune eğer mevzuata uygunluğunu kontrol etme, gıda kaynaklı bir salgının soruşturulması veya bakteriyolojik bir araştırma için alınmışsa burada verilen tavsiyeler mutlaka uyulmalıdır.
2.2. Numune ambalajının durumu büyük fiziksel kusurlar için kontrol edilmelidir. Plastik şişe ve poşetlerde yırtılma, delinme olup olmadığı dikkatle incelenmelidir. Plastik şişelerde kapakların durumu kontrol edilmelidir. Plastik poşetlerde ağız kapamak için kullanılan kabloların poşeti delip delmediği kontrol edilmelidir. Numunelerde bu hatalardan dolayı çapraz bulaşma tespit edildiğinde numuneler geçersiz kabul edilmeli ve numune alma bölümü bilgilendirilmelidir.
2.3. Etiketleme ve kayıt tutma. Alınan her numunenin üzerinde mutlaka numune alma etiketi, numune numarası taşıyan mühürü, numuneyi alan kişinin adı ve numune alma tarihi bulunmalıdır. Her bir numune alma birimine ayrı bir numara atanmalı, eğer daha önceki numune alma planları bölümünde anlatıldığı üzere karışım numune hazırlanmayacaksa her bir numune ünitesi münferit olarak analiz edilmelidir.
2.4. Numune alma planlarına bağlılık. Çoğu gıda numunesi özel olarak belirlenmiş numune alma programları dahilinde alınır. Salmonella yönünden incelenecek gıdalardan, bu patojen için özel olarak tasarlanmış istatistiksel numune alma planına göre numune alınır. Gıda ve uygulanacak analizin türüne göre numune alma işleminin en uygun numune alma planına göre alınıp alınmadığı incelenmelidir.
2.5. Mümkün olduğu sürece numuneler teslim alınır alınmaz analize alınmalıdır. Eğer numuneler hemen analize alınmayacaksa dondurulmuş numuneler -20oC’de, çabuk bozulabilecek numuneler 0-4oC’de en fazla 36 saat, çabuk bozulmayan, konserve, kurutulmuş gıdalar oda sıcaklığında analize kadar depolanabilir
2.6. Numune alma bölümünün uyarılması. Eğer numuneler yukarıda belirtilen kriterleri karşılamıyorsa ve analize alınamıyorsa numune alma bölümü geçerli numunelerin alınabilmesi ve benzeri hataların tekrarlanmaması için uyarılmalıdır.
Numuneyi hazırlarken aseptik teknikler kullanılır. Numunenin analizinden veya hazırlanmasından önce, çalışma alanının ve çevresinin temizlenmesi gerekir. Ek olarak ticari bir antiseptik ajan ile çalışma alanı temizlenmelidir. Tercihen, analizden önce donuk numuneler çözündürülmemelidir. Eğer numuneyi yumuşatmak zorunlu ise analitik birim orijinal kap içerisinde veya laboratuarda yer alan bir kapta çözündürülmelidir. Mümkün olduğu kadar, eritmek için numuneyi ikinci bir kaba aktarmaktan kaçınılmalıdır. Normalde bir numune 2-5 °C de 18 saatte çözündürülmelidir. Eğer hızlı çözündürmek gerekli ise en az 45°C de 15 dakikadan fazla kalmayacak şekilde çözündürülmelidir. Numune yükseltilmiş sıcaklıklarda çözündürüleceği zaman, düzenli olarak termostat kontrollü sıcak su kaplarında karıştırılmalıdır.
Herhangi bir gıda numunesinde mikroorganizmaların farklı yoğunlukta dağılımı olabilir. Dağılımdan emin olmak için, sıvı numune sallanarak karıştırılmalı, kuru numuneler ise 100 g veya üstündeki numuneden analitik birim alınmadan önce steril bir kaşık veya benzeri bir ekipmanla karıştırılmalıdır. Sıvı veya kuru gıdalarda 50 g analitik birimler aerobik koloni sayısı ve en muhtemel koliform sayısının hesaplanmasında kullanılmalıdır. Diğer analitik birimler (örneğin salmonella için 25 g) spesifik analizlere bağlı olarak tavsiye edilebilir. Eğer paket içeriği homojen değilse (örneğin donuk yemek) paket içeriği çözündürülerek analitik birim alınır veya analiz türüne bağlı olarak farklı her gıda porsiyonu ayrı ayrı analize alınır.
Yüksek hızda karıştırıcının kavanozunun darası alınarak, aseptik ve hassas bir şekilde (± 0.1 g) numune (donuk gıdalarda çözündürülmemiş olarak) kavanoza konulur. Eğer alınan numunenin miktarı gerekenden az ise, numunenin yarısına eşdeğer olacak şekilde tartılır ve buna uygun seyreltme sıvısı veya besiyeri ayarlanır. Karıştırıcı içindeki toplam hacim bıçakları tamamen kaplamış olmalıdır
6. Numunenin Karıştırması ve Seyreltilmesi mikroorganizmaların sayımı için gereklidir.
6.1. Fındık büyüklüğünün yarısı ve daha büyük parçalar dışındaki tüm gıdalar, 50 g’lık analitik birim içeren karıştırıcı kavanozuna, 450 ml Butterfield's phosphate-buffered seyreltme sıvısı eklenerek 2 dakika karıştırılmalıdır. Bu şekilde seyreltme oranı 10-1 olur. Orijinal homojenatın dilüsyonu hemen hazırlanarak gereken miktarda, pipetle çekilmelidir. Dilüsyon, pipetin toplam hacminin %10’luk kısmından az ise o pipet kullanılmamalıdır. Örneğin 1 ml sıvı (dilüsyon) için 10 ml’lik den fazla hacimli pipet kullanılmamalıdır; 0.1 ml sıvı için 1.0 ml den fazla hacimli pipet kullanılmamalıdır. Özel durumlar dışında, onluk dilüsyonlar 90 ml steril seyrelticiye 10 ml önceki dilüsyon eklenerek hazırlanır. Tüm dilüsyon kuvvetlice 7 saniye içinde 30 cm’lik alanda 25 kez sallanmalıdır. Tüm dilüsyon uygun ortamda karıştırılması ve hazırlanması 15 dakikayı aşmayacak şekilde tamamlanmalıdır.
6.2. Fındık büyüklüğünün yarısı veya daha büyük parçalar. Aseptik olarak 50g analitik birim steril, kapaklı kavanoza alınır. 50ml seyreltme sıvısı eklenerek 50 defa 30cm’lik alanda 100’lık dilüsyon elde edilene kadar sallanır. Seri dilüsyon ve ekim işlemlerine geçmeden önce 3-5 dakika beklenir, daha sonra partiküllerin tekrar askı haline geçmesi için 5 defa daha sallanır.
6.3. Fındık büyüklüğünde parçalar. Aseptik olarak 10g analitik birim steril, kapaklı kavanoza alınır. 90ml seyreltme sıvısı eklenerek 50 defa 30cm’lik alanda 10-1’lık dilüsyon elde edilene kadar sallanır. Seri dilüsyon ve ekim işlemlerine geçmeden önce 3-5 dakika beklenir, daha sonra partiküllerin tekrar askı haline geçmesi için 5 defa daha sallanır.