Numune Alma Planları

18337 kez okundu

15 yıl önce eklendi

Ana Sayfa » Makale-Yöntem » Mikrobiyolojik Analiz» Numune Alma Planları

Numune alımı
Salmonella gelişiminin gıdalarda süreklilik arz etmesi nedeni ile bu mikrooorganizma için numune alma planları ulusal ve uluslar arası komitelerin dikkatini çekmektedir. Bu komitelerin her biri gıdanın numune alma kategorisine göre, her bir gıdadan değişen sayılarda numune alınmasını tavsiye etmektedir. Genellikle numune alma veya gıda kategorisinin seçilmesi aşağıdaki faktörlere göre yapılır. 
 

1.Tüketici grubunun hassasiyeti (yaşlılar, bebekler, hastalar).

2.Gıdanın daha sonraki üretim aşamaları veya evde salmonella için öldürücü bir prosese daha girecek olması.

3. Gıdanın geçmişi.

 

Numune alma planının seçimi temel olarak belirtilen ilk iki kritere göre yapılır. Gıdanın geçmişi numuneye göre, örneğin gıdaya herhangi bir bulaşma söz konusu olması gibi durumlarda önem arz ader. Burada tartışılan Salmonella numune alma planı için 3 çeşit gıda kategorisi tanımlanmıştır. 
 

Gıda kategorisi 1. Normal olarak numune alınan aşamadan sonra tüketime kadar Salmonella için öldürücü bir işlemden geçmeyecek olan ve yaşlılar, hastalar veya bebekler tarafından tüketilmesi planlanan gıdalar.

 

Gıda kategorisi 2. Normal olarak numune alınan aşamadan sonra tüketime kadar Salmonella için öldürücü bir işlemden geçmeyecek olan gıdalar.

 

Gıda kategorisi 3. Normal olarak numune alınan aşamadan sonra tüketime kadar Salmonella için öldürücü bir işlemden geçecek olan gıdalar.

 

Bazı durumlarda numune alma planına tam olarak uymak mümkün olmayabilir. Buna rağmen Salmonellanın şüpheli gıdada bulunup bulunmadığının soruşturulması önemlidir. Böyle durumlarda analizci ilgili gıda için gerekli sayıda analitik birimi analiz etmek zorundadır. Örneğin 60 analitik birim kategori 1 gıdaları, 30 analitik birim kategori 2 gıdaları ve 15 analitik birim kategori 3 gıdaları gibi. Her bir 25 g analitik birim aşağıda anlatıldığı şekilde 375 g’lık bileşim olacak şekilde karıştırılabilir.. Analizcinin karşılaşabileceği örnek durumlar aşağıda verilmiştir.

 

1. Numunenin sayısı ve ağırlığı doğru ise her numune 25 g’lık analitik birim ayrılmadan önce homojenliğinden emin olana kadar karıştırılmalıdır. Analitik birimler karıştırılabilir. (onbeş adet 25 g’lık analitik birimden 1 adet 375 g’lık karışım.) Numuneler 1 kısım gıda 9 kısım besiyeri olacak şekilde önzenginleştirmeye tabi tutulmalıdır.

 

2. Numune birim sayıları doğru fakat numune birimlerinden birkaçı hasarlı ve kullanılamaz durumda Örnek olarak 15 adet 0,5 kg numune birimi analiz için getirildiğinde 5 numunenin kullanılamaz olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda analizci sadece 10 numune birimi kullanabilecektir. Her bir numune birimi analitik birim ayrılmadan önce homojenliğinden emin olunana kadar karıştırılmalıdır. Analizci tarafından 375 g karışıma ihtiyaç duyulduğundan on numune biriminden 37,5 g’lık analitik birimler ayrılmalıdır. Oluşturulan 375 g’lık karışım 1 kısım karışıma  9 kısım besiyeri (375 g numune/3375 ml besiyeri) olacak şekilde önzenginleştirmeye tabi tutulmalıdır.

 

3. Birim numune sayısının (örneğin n: 5’li olması gereken yerde n:1 ) yanlış olduğu, fakat toplam numune ağırlığının numune analizi için gerekenden daha fazla olduğu zamanlarda;

 

Örneğin 5 kg’lık tek bir peynir  numunesi alınmış (n:1) olsun. Peynir  2. Kategorideki gıdalardan olduğu için, 30 tane 25 g’lık (30*25=750 g) birim analiz edilmelidir. Bu analitik birimler peynirin farklı bölümlerinden tesadüfi olarak alınmalıdır. Eğer gıdada salmonella varsa, 25 g’lık tek analitik birimi analize almaktansa, 375 g’lık iki paçal numuneyi analiz etmek teşhis olasılığını artırır, bu durumda analizci tüm peyniri tek bir numune olarak kabul eder.

 

4. Karışım sayısı için gerekenden daha az miktarda numune olduğu durumlarda ise örneğin, 225 g’lık  pakette badem numunesi analiz için alınmış olsun. Badem 2. Kategoride yer almakta. 2. Kategori 25’er g’lık 30 adet (toplam 750 gr) numuneye ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle numune alma planına göre 225 g’lık badem numunesinin analize alınması mümkün değildir. Bu durumda, analizci tüm bademi 1:9 oranında agar ortamında zenginleştirerek  analize almalıdır (225 g numune/2025 ml zenginleştirme besiyeri)

 

Eğer yukarıdaki numunede, bademin toplam ağırlığı 750 g’lık iki bileşenden az ise, fakat  1 bileşenden fazla ise, analizci hem bütün hem de kısmi bileşeni analize almalıdır. Analitik birim birçok bademin farklı yerlerinden alınan tesadüfi numuneleri kapsar. Her iki bileşim önceden 1:9 oranında agarda zenginleştirilmelidir.

 

Son ürünlerden numune alma planı, mevzuata uygunluğu kontrol etmek ve denetlemek için uygulanır.  Bu aynı zamanda işletmelerde parti numarası tanımlanan ham maddelere ve/veya talimatlar çerçevesinde son ürünlere uygulanabilir.  Ancak işletmede üretim aşamasında olan ve tüm partiyi temsil etmeyen üretimin farklı aşamalarında alınan bileşimlere uygulanmaz.

 

Bir birim numune minimum  100 gramdır ve genellikle tüketici boyutundaki kaptadır. Numune partiyi temsil edecek şekilde tesadüfi olarak alınmalıdır. Numune kapları kullanıldığı zaman,  boş bir numune kabı  kontrol olarak toplanan numune ile aynı koşullar altında tutulur. Gerekli numune sayısının bir parti ürünün konulduğu ambalajın sayısından büyük olduğu zamanlarda (büyük ambalajlarda satışa sunulan ürünler) bir ambalajdan birden çok numune alınabilir.

 

Numune , ambalajlar 100 gramdan küçük olduğu zaman birden fazla ambalajdan alınacaktır. (örneğin dört tane 25 g’lık ambalaj bir numuneyi oluşturur).

 

Numune birimlerinin sayısı her gıda kategorisi için: Kategori 1, 60 numune birimi; Kategori 2, 30 numune birimi; Kategori 3, 15 numune birimidir. Analiz için tüm numuneler alınarak laboratuara gönderilir.  Çabuk bozulabilen numuneler gerekirse elden veya kargo ile gönderilmelidir.

 

b. Numune Analizi
 

Labaratuvar her bir numuneyi salmonella analizi için resmi analiz metotlarına göre analize alır. 100 g’lık her bir numuneden 25 gram rastgele analiz numunesi alır. Numunenin birden fazla kaptan oluştuğu hallerde, 25 g lık analiz ünitesi almadan önce her kabın içeriği aseptik olarak karıştırılır. Analize alınabilir hale getirmek için analiz üniteleri birleştirilebilir. Birleştirilmiş ünitelerin maksimum miktarı 375 g ya da 15 analiz ünitesidir. Birleştirilmiş ünitelerin minumum sayısı aşağıda belirtilen gıda kategorilerine göre tetkik edilir. Kategori 1, 4 birleştirilmiş ünite; katagori 2, 2 birleştirilmiş ünite; kategori 3, 1 birleştirilmiş ünite.  Birleştirilmiş her 375 g için, 375 g’mın hepsi salmonella için analize alınır.

 

Numuneden kalan kısım steril bir kapta saklanmalıdır. Çabuk bozulan numuneler ile mikrobiyal gelişimi hızlı olan numuneler soğutulmalıdır. Test edilmiş her numunenin analitik kontrolü gereklidir. Partiye ait numune tüm bileşim birimlerinin salmonella negatif çıkması durumunda kabul edilir. Eğer bir veya daha fazla bileşim salmonella pozitif çıkarsa parti red edilir. (analitik kontrolün negatif çıkması şartıyla.) Çevresel kontrol negatif çıkmadıkça analiz tekrarlanmaz.

 

c. İthalat
 

Bu numune alma planı insan tüketimine sunulan ithal edilmiş gıdalarda da uygulanır.

 

d. Gıda ürünlerinin numune amaçlı sınıflandırılması
 

Gıdalar  yukarda bahsedilen düzenlemelere göre 3 kategoride sınıflandırılır.

 

Gıda kategorisi 1. Normal olarak numune alınan aşamadan sonra tüketime kadar Salmonella için öldürücü bir işlemden geçmeyecek olan ve yaşlılar, hastalar veya bebekler tarafından tüketilmesi planlanan gıdalar.

 

Gıda kategorisi 2. Normal olarak numune alınan aşamadan sonra tüketime kadar Salmonella için öldürücü bir işlemden geçmeyecek olan gıdalar.

Örneğin, ekmekler, krema dolgulu pastacılık ürünleri, kremalar, peynir ve peynir ürünleri, tereyağı, pastörize veya pastörize edilmemiş süt, kazein ve türevleri, dondurma, yumurta, et ve et ürünleri, kanatlı eti ve ürünleri, jelatin, margarin, çikolata ve kakao ürünleri, mayonezler, baharatlar, hazır yiyecekler, salatalar…

 

Gıda kategorisi 3. Normal olarak numune alınan aşamadan sonra tüketime kadar Salmonella için öldürücü bir işlemden geçecek olan gıdalar.

Örneğin, kek, ekmek, puding vb. ürünler için toz karışımlar, makarna, taze balık ve benzeri pişecek deniz ürünleri, tüketilmeden pişirlecek taze sebzeler (ıspanak, pırasa vb.)

 

2. Aerobik koloni sayısı, toplam koliform, fekal koliform, Escherichiacoli (enteropathogenic dahil), Staphylococcus spp., Vibrio spp., Shigella spp., Campylobacter spp., Yersinia spp., Bacilluscereus, and Clostridium perfringens

 

a. Numune alımı
 

Her bir parti için toplam on adet 225 g (veya 10 adet paket) numune rastgele alınır. Mümkün olduğu sürece, numune alınacak ürün büyük paketlerde olsa bile 225 g’lık numune oluşturmak için paketler bozulmamalı, orijinal ambalajında numune alınmalıdır.

 

b. Numune analizi
 

Alınan numuneler laboratuarın mevcut programlarında belirtildiği şekilde analiz edilmelidir.


Analizlerinizde kullanacağınız plastik malzemeler ve diğer tüm ekipmanlar için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

 
Steril Numune Alma Poşetleri hakkında bilgi için TIKLAYINIZ
 
Plastik malzemeler hakkında bilgi için TIKLAYINIZ